طراحی داروخانه و مطب دندانپزشکی با تجهیزات

طراحی داروخانه و مطب دندانپزشکی با تجهیزات خاص و اجزای اصلی‌ یونیت‌ دندانپزشکی‌ عبارتند از:

۱) پایه و بازوی‌ یونیت‌: یونیت‌ دندانپزشکی‌ و کلیه‌ قطعات‌ مربوط‌ به‌ آن‌ از جمله چراغ یونیت برروی‌ یک‌ بازوی‌ افقی‌ نصب‌ می‌گردد. استقامت‌ مکانیکی‌ بازو و محل‌ آن‌ به‌ گونه‌ای‌ محاسبه‌ و طراحی‌ شده‌ که‌ مجموعه‌ سیستم‌، متعادل‌، بدون‌ لرزش‌ و با حداقل‌ وزن‌ ممکن‌ استقرار داشته‌ باشد

۲) چراغ‌ یونیت‌: مقدار نور لازم‌ را برای‌ کار دندانپزشک‌ فراهم‌ نموده‌ و باید‌ نوری‌ سفید، سرد و بدون سایه‌ ارائه دهد و در مقابل‌ آب‌ تا حد مناسبی‌ مقاوم‌ باشد. شدت نور در یونیت بستگی زیادی به نوع و جنس شیشه منعکس کننده (Reflector) که در پشت لامپ قرار گرفته است، دارد و غالباً شدت نور از 24000 تا 8000 لوکس قابل تنظیم می باشد.

‌رنگ نور چراغ باید مانند نور آفتاب باشد زیرا نور ناکافی و زرد رنگ باعث خستگی مفرط چشم دندان پزشک می شود.

* بهترین نور برای فضای دهان، نور ساطع شده از لامپ های کوارتز–هالوژن می باشد *

نور تابیده شده از چراغ فقط محیط دهان (تقریباً یک مستطیل 10 در ‌15 سانتی متر) را روشن کند. چراغ یونیت ها معمولاً دارای ولتاژ DC بوده و دارای کلید خاموش و روشن و کلید تغییر شدت نور می باشند. کنترل چراغ یونیت توسط دکمه هایی که برروی میز پزشک و دستیار قرار دارد نیز میسر است.

از آنجایی که لامپ های چراغ یونیت اکثراً از نوع کوارتز–هالوژن می باشد لذا به هنگام تعویض لامپ باید از دست زدن به حباب لامپ جداً خودداری گردد زیرا سدیم موجود در پوست دست توسطپ وشش کوارتزی جذب شده و با بخار هالوژن ترکیب می شود و بدین ترتیب باعث کوتاهی عمر لامپ می شود.

۳) کاسه کراشوار و دوش آب لیوان: کراشوار باید گودی مناسب داشته و فاصله آن تا بیمار طوری باشد که به هنگام تخلیه آب دهان اطراف آن خون آلوده و یا آلوده نگردد و آب بطور کامل درون کراشوار چرخشی داشته و خرده های آمالگام و یا خرده های دندان وارد فاضلاب نشود و آب داخل کراشوار تخلیه مناسب داشته باشد. جنس کراشوار نباید طوری باشد که مواد دندانپزشکی یا مواد ضدعفونی، باعث تغییر رنگ آن شود. معمولاً کراشوار از جنس چینی‌، سنگی‌، پلاستیکی‌ و . بوده‌ و ‌ یک‌ دوش‌ آب‌ لیوان‌ نیز به آن متصل است که‌ مقدار آب‌ مورد نیاز جهت‌ شستشوی‌ دهان‌ بیمار پس‌ از جراحی‌ را تأمین‌ می‌کند. آب‌ کراشوار می‌تواند مستقیم‌ از آب‌ شیر تغذیه‌ شود و یا از طریق منبع‌ ذخیره آب‌ یا (Water Reservoir) این‌ آب‌ را تهیه‌ نماید. در یونیت‌ های جدید استفاده از آب‌ گرم‌ نیز در کراشوار ممکن شده است که گزینه مناسب تری می باشند.

در دستگاه های‌ دارای‌ حافظه‌ (تایمر) می‌توانیم‌ مقدار آبی‌ را که‌ از دوش‌ آب‌ لیوان‌ می‌ریزد (Water Quantity) و همچنین‌ مدت‌ زمان‌ ریزش‌ آب ‌(Flow time) را نیز برنامه‌ریزی‌ و تعیین‌ نمائیم که برای جلوگیری از اتلاف وقت بسیار ایده آل می باشند. ضمناً در این‌ نوع‌ دستگاه ها امکان تنظیم پر شدن خودکار لیوان پس از قرار گرفتن صندلی در وضعیت صفر (Zero Position) نیز فراهم شده است.

۴) میز (کنسول)‌ دندانپزشک‌ (Doctor console) یا تابلت‌: میزی‌ است‌ که‌ در کنار صندلی‌ دندانپزشک‌ قرار می‌گیرد و چپ‌ و یا راست‌ بودن‌ آن‌ قابل‌ تغییر است‌. برروی‌ این‌ میز یک‌ سری‌ دکمه‌ جهت‌ کنترل‌ قسمت‌های‌ مختلف‌ یونیت‌ و صندلی‌ و حتی‌ امکانات‌ اضافی‌ دیگر (Option) وجود دارد. از مهمترین‌ کلیدهایی‌ که‌ معمولاً بر روی‌ تمامی‌ یونیت‌های‌ دندانپزشکی‌ یافت‌ می‌شوند می‌توان‌ به‌ موارد زیر اشاره‌ نمود:

       - Chair up/down: این‌ دکمه‌ها باعث‌ حرکت‌ صندلی‌ به‌ سمت‌ بالا و پایین‌ می‌شوند.
       - Backrest movement: این‌ دکمه‌ها باعث‌ جلو و عقب‌ شدن‌ پشتی‌ صندلی‌ می‌شوند.
       - Cold/hot water: این‌ دکمه‌ها باعث‌ ریزش‌ آب‌ گرم‌ یا سرد از کراشوار می شوند.
       - Height control: باعث‌ کنترل‌ و روشن‌ و خاموش‌ شدن‌ چراغ‌ یونیت‌ دندانپزشکی‌ می‌شود.
       - Instrument speed control: باعث‌ کنترل‌ سرعت‌ چرخش‌ آنگل‌ و توربین‌های‌ دندانپزشکی‌ می شود.
       - Zero position: صندلی‌ را به‌ وضعیت‌ صفر برده‌ و باعث‌ ریزش‌ آب‌ از دوش‌ آب‌ لیوان‌ می شود.

در بعضی‌ از یونیت‌های‌ پیشرفته‌تر معمولاً یک‌ نگاتوسکوپ‌ کوچک‌ نیز برروی‌ میز دندانپزشک‌ وجود دارد که‌ فیلم‌های‌ اخذ شده‌ از رادیوگرافی‌ را می‌توان‌ بر روی‌ آن‌ مشاهده‌ کرد. ضمناً در یونیت‌های‌ قابل‌ برنامه‌ریزی‌ دکمه‌هایی‌ جهت‌ دادن‌ برنامه‌ به‌ حافظه‌های‌ یونیت‌ تعبیه‌ شده‌اند.

خاصیت Interdependence، تمامی‌ اینسترومنت‌های‌ یک‌ تابلت‌ این‌ خاصیت‌ را دارند که‌ هیچ‌ گاه‌ دوتای‌ آنها تواماً فعال‌ نمی‌شوند و در صورت‌ برداشت‌ دو اینسترومنت‌ با یکدیگر، آن‌ اینسترومنتی‌ که‌ زودتر از هولدرش‌ خارج‌ شده‌، عمل‌ خواهد کرد، بدین‌ طریق‌ که‌ شیر مربوط‌ به‌ آن‌ اینسترومنت‌ باز شده‌ و امکان‌ انتقال‌ هوا به‌ آن‌ اینسترومنت‌ را فراهم‌ کرده‌ و شیر مربوط‌ به‌ اینسترومنت‌ دیگر مسیر هوای‌ مربوطه‌ را مسدود خواهد نمود. تمامی‌ این‌ کنترل ها در داخل‌ تابلت‌ صورت‌ می‌گیرند.

تجهیزات دندانپزشکی ایرانی و خارجی
محصولات تجهیزات پزشکی ایرانی بر اساس ضوابط و استانداردهای اتحادیه اروپایی تولید می‌شود بطوری که کیفیت محصولات، نیروی کار متخصص، دسترسی به تکنولوژی‌های روز دنیا و پائین بودن قیمت تمام شده محصولات نسبت به کشورهای اروپایی از جمله شاخصه‌های مهم این محصولات است و از این جهات با محصولات کشورهای اروپایی قابل رقابت است.

از جمله روش‌هایی که تولیدکنندگان ایرانی برای صادرات محصولات تجهیزات پزشکی خود به کشورهای خارجی انجام می‌دهند می‌توان به ارسال محصولات با درج نام ایران به عنوان کشور سازنده (made in iran) یا تولید محصولات در داخل و بسته‌بندی آن با نام کشور سفارش دهنده و صادرات آن‌ها اشاره کرد که این روش به دلیل مشارکت سایر کشورها، بسیار مورد استقبال کشورهای اروپایی قرار گرفته‌است. همچنین ایجاد یک خط تولید مشترک بین شرکای تجاری و شرکت‌های تولیدکننده ایرانی برای ساخت و تولید محصولات مورد نظر به سایر کشورهای متقاضی، از دیگر روش‌های تولید و صادرات تجهیزات و مومات پزشکی ایرانی است.

نحوه چیدمان یونیت دندانپزشکی در دکوراسیون
همانطور که می دانیم یکی از مهم ترین عناصر در طراحی یونیت دندانپزشکی در مطب های دندانپزشکی قرار گرفتن و و چیدمان وسایل و ابزار می باشد ، که مهم ترین آنها یونیت است. به همین دلیل برای اینکه بخواهیم یک یونیت را در جای مناسب و فضای مفید قرار بدهیم ، ابتدا باید از تمامی المان‌های موجود ایده دریافت کنیم و سپس به چیدن و قرار دادن یونیت بپردازیم از آنجایی که یونیت ها می توانند دارای دیزاین و طرح های خاصی باشند ، حتما باید با طراحی هارمونی خاصی را داشته باشند . همانطور که گفته شد تمامی ایده ها و طرح های مطب بسیار مهم می باشد و باید به تمامی ویژگی ها و نکات ریز دقت کرد تا بتوان یک طراحی و دکوراسیون ایران را اجرا نمود .

 طراحی داروخانه را می بایست به نحوی طراحی نمود که جلوه بیرونی بسیار عالی و چشمگیر داشته باشد، این کار کمی دشوار می باشد ولی غیر ممکن نیست ، طراحان و ایده پردازان می توانند جهت دیزان داروخانه و طراحی  داروخانه از طرح های مدرن و یا کلاسیک و یا ادغام این طرح ها استفاده کنند.یک طراح عالی برای داروخانه مدرن از طرح هایی استفاده می کند که مشتری بتواند سریع در ذهن بسپارد ، یعنی به شکلی که این نوع طرح تصویر ذهنی درستی را در افراد تشکیل دهد.

این ویژگی می تواند در  یک تبلیغ خوب باشد و در امر تجارت این مورد یعنی سود ، چون اول اینکه نیاز به تبلیغات برای جلب مشتری نیست و دوم اینکه در داروخانه اگر دیزاین بیرونی و داخلی دارای طراحی عالی و اصولی باشد می تواند نماد یک محله یا حتی یک شهر نیز گردد.

دیزاین داروخانه و چیدمان و قفسه بندی در طراحی داخلی داروخانه کار بسیار دقیق و مشکلی است  که طراحان و پزشکان دارو ساز می بایست با هم این طراحی را انجام دهند.

انواع مختلفی از طرح های طبقه ای وجود دارد که می توانند در داروخانه ها کاربرد خوبی داشته باشد، شاید شما هم در داروخانه های محل زندگی خود با این طرح ها آشنا باشید و آنها را دیده باشید ولی مهم ترین نکته در دیزان داروخانه این است که هم کارمندان و هم مشتریان به راحتی به داروها و اقلام بهداشتی دسترسی داشته باشند .یکی از اصولی ترین طرح ها برای داروخانه مدرن طرحی به نام طبقه بولینگ هست که با ردیف هایی با اندازه خاص بصورت موازی قرار داده شده است ، این طرح برای دیزاین داروخانه دارای محاسن زیادی هست که از جمله آن ، هزینه کم و ارزان قیمت و همچنین دید کامل مشتری به داروها و  ترکیب و همگونی بسیار زیبا با دیوار ها و فضای داخلی و بیرونی داروخانه حداکثر استفاده از فضای در دسترس و قرار گرفتن کامل کالاها و محصولات و نمایش بهتر آنها در قفسه می باشد.در این طرح امکان تمیز کردن قفسه ا بسیار راحت می باشد و امنیت کامل برای کالاها را نیز در خود دارد .

تجهیزات مطب دندانپزشکی را از کجا بخریم؟
امروزه خرید تجهیزات مطب دندانپزشکی معضل بسیار بزرگی شده است. در سال‌های قبل خرید تجهیزات مطب با اقساط بلندمدت امر معمولی بود. ولی امروزه شرایط اقتصادی به نحوی است که حتی مطب داری را در بعضی شرایط غیراقتصادی می‌کند!

برای مدیریت صحیح منابع مالی ابتدا خریدهای اصلی را انجام دهید. یونیت، اتوکلاو، رادیوگرافی خریدهای اصلی مطب بسیاری از دندان‌پزشکان هستند (البته بعضاً متخصصین اطفال، ارتودنسی و بعضی همکاران عمومی بنا بر حیطهٔ فعالیت نیاز به رادیوگرافی ندارند). این اقلام مواردی هستند که بیشترین بودجه را هم به خود اختصاص می‌دهند.

تجهیزات مطب را حتی اگر بودجهٔ خیلی بالایی دارید از وسایل لاکچری و شیک شروع نکنید. هزینه‌های بالا را برای زیرساخت‌ها اختصاص دهید. بهتر است اتوکلاوی بادوام و عمر کافی انتخاب کنید و بیماران در اتاق انتظار روی صندلی ساده بنشینند تا اینکه اتوکلاو ارزانی بخرید و اتاق انتظار را با مبل‌های گران‌قیمت تزئین کنید!

شرکت‌های واردکننده یا تولیدکننده مادر همیشه بهترین گزینه‌های خرید هستند. حتی در خرید اقساطی هم منصفانه‌ترین قیمت‌ها را از خریدهای بی‌واسطه می‌توانید به دست آورید.

در فرم اجاره، مطب‌های تجهیز شده همیشه به‌صرفه هستند و بدون سرمایه اولیه برای کسانی که از صفر شروع می‌کنند گزینه‌های عالی هستند. اشکال کار فقط نگهداری و تعمیرات تجهیزات مستعمل و همچنین خطر همیشگی لغو قرارداد در سال‌های آتی است.

محل مطب چه نوع ساختمانی می‌تواند باشد؟
ساختمان یا واحد مطب می‌تواند یک ساختمان یا واحد با کاربری اداری، تجاری و یا مسی باشد. بر اساس قانون شما می‌توانید حتی در منزل خود مطب دایر کنید. البته قوانینی وجود دارند که درصورتی‌که مطب شما برای بقیهٔ همسایگان ساختمان مسی مشکل ایجاد کنند و موجب شکایت آن‌ها شوند، مطب شما را در آن محل به تعطیلی بکشاند.

مطب شما می‌تواند اجاره‌ای باشد یا اینکه خریداری‌شده باشد.

انتخاب محل مطب فاکتور بسیار حساس و مهمی است. اگر متخصص پروتز هستید مطب شما نمی‌تواند طبقه چهارم یک ساختمان بدون آسانسور باشد! (هرچند که در زمان معاصر هیچ مطب دندانپزشکی در این محل مناسب نیست!)

مطب شما می‌تواند در یک راسته باشد (مثلاً خیابان‌هایی که اکثر همکاران در آن متمرکز هستند) یا در یک محله و منطقهٔ خاص با تراکم کم دندان‌پزشکان باشد.

برحسب استراتژی کاری و تبلیغی خود انتخاب هرکدام از این موارد مزایا و معایب خود را دارد.

مثلاً دندان‌پزشک متخصصی که بیمارانش متکی به ارجاع هستند منطقی است که در راستهٔ مطب‌های دیگر باشد؛ اما همکار عمومی که درمان‌های زیادی جز خدماتش است می‌تواند در یک منطقهٔ خاص، دندان‌پزشک خانواده و معتمد آن منطقه تبدیل شود. برحسب استراتژی کاری و درآمدی خود محل مطب را می‌توانید انتخاب کنید.

یکی از اصطلاحات عامیانه برای ساختمان مطب پاخور بودن است. امروزه با توجه به اینکه تعداد خیلی کمی از بیماران ممکن است با دیدن صرف تابلوی بیرون وارد مطب شما بشوند، این پاخور بودن مفهوم قبلی خود را ازدست‌داده است.

مراجعین دندانپزشکی امروز اغلب با جست‌وجو، پرس‌وجو و آگاهی قبلی دندان‌پزشکان خود را انتخاب می‌کنند.

اما درنهایت نواحی شلوغ و پر مراجعه از این بایت که مراجعین زیادی به شما دسترسی دارند، مکان‌های خوب احداث مطب هستند. در نواحی متوسط ازنظر اقتصادی، تعداد عبور و مرور عابران از خیابان‌های منتهی به مطب فاکتور مثبتی تلقی می‌شود.

اما اگر در بالا شهر مطب می‌زنید وجود پارکینگ یا دسترسی اتومبیل برای مطب شما اهمیت بالا دارد.

توجه کنید مطب در مناطق مرفه نشین ااماً به معنای درآمد بالاتر نسبت به مطب‌های نواحی کم برخوردار نیست. بیماران یک دندان‌پزشک همه نمی‌توانند صرفاً مرفه یا کم‌توان باشند. پس در این مورد گول ظواهر را نخورید!

اولین قدم برای زدن مطب دندانپزشکی چیست؟
اولین قدم در دایر کردن مطب، اخذ پروانهٔ طبابت در شهر یا منطقهٔ محل موردنظر است. پروانهٔ طبابت توسط سازمان نظام پزشکی صادر می‌شود که در اصل نهادی غیردولتی است. ولی برای دایر کردن مطب شما نیاز دارید که موافقت معاونت درمان که نهادی از زیرمجموعه وزارت بهداشت دولت است را داشته باشید.

نظام پزشکی زمانی به شما پروانه (اجازه) طبابت می‌دهد که اولاً یکی از اعضای سازمان نظام پزشکی باشید (شماره نظام داشته باشید). دوم اینکه شرایط یا امتیازات لازم برای کسب جواز را در آن منطقه یا شهر داشته باشید.

شرایط قانونی و امتیازهای موردنیاز برای پروانه طبابت موضوع صحبت این مقاله نیست و برای دانستن این اطلاعات به سایت سازمان نظام پزشکی می‌توانید مراجعه کنید.

اما همین‌قدر بدانید که برای پروانه پنج شهر بزرگ (تهران، مشهد، اصفهان، شیراز، تبریز و حومه‌های آن‌ها که شهرهای غیرمجاز تلقی می‌شوند) نیاز به سیصد و شصت امتیاز دارید که امتیاز بسیار زیادی نسبت به شهرهای مجاز (دویست و پنجاه امتیازی) تلقی می‌شود. البته قوانین دیگر برای شرایط خاصی مثل تأهل خانم‌ها، سن چهل‌وپنج سال و … وجود دارد. در ضمن بعضی رشته‌ها یا برخی محل‌ها با توجه به نسبت دندان‌پزشک یا آن رشته تخصصی به جمعیت ممکن است پروانه صادر کنند که توضیح این موارد موضوع ما نیست.

چه کسانی نباید مطب دندانپزشکی بزنند؟

اگر انگیزه کافی برای مطب داری ندارید، چون همه مطب دندانپزشکی می‌زنند و این راه را می‌روند، شما هم قرار نیست همین راه را بروید. معدودی از ما در طول عمر کاری خود ممکن است سواد و توانمندی عملی  پیدا کنیم. پس وقتی  که انگیزه مطب داری در آن برهه زمانی را ندارد، پند و راه ایشان را وقتی ما هم در این شرایط هستیم اجرا کنیم و الکی دست‌وپا نزنیم و صرف اینکه همه همان مسیر را می‌روند ما هم همان مسیر را طی نکنیم!

مطب داری نیاز به‌صرف انرژی تمام‌وقت است و مسئولیت‌پذیری بالایی می‌خواهد. مطبداری صرفاً دندانپزشکی و کلینیک دندانپزشکی نیست. بلکه مجموعه‌ای مهارت‌های مدیریت منابع مالی، منابع انسانی، حسابداری، جامعه‌شناسی و … است.

کسی که مطب دندانپزشکی  می‌زند باید در مهارت‌های هوش اجتماعی، حسابداری، قوانین وزارت کار، قوانین شهرداری‌ها، قوانین مالیاتی و …مسائل حقوقی، تبلیغات، مدیریت منابع مالی و انسانی و … توانمندی‌های خود را هرروز بالاتر ببرد و به‌روز باشد. درعین‌حال به‌روز نگه‌داشتن دانش دندانپزشکی، تجهیزات و توانمندی‌های حرفه‌ای هم لازم و ضروری است.

اگر به هر دلیل وقت، حوصله، مسئولیت‌پذیری یا توانایی کسب مهارت در این زمینه‌ها را ندارید بدانید که فرد مناسبی برای داشتن مطب نیستید!

درعین‌حال در نظر داشته باشید که بیشتر این مهارت‌ها اکتسابی هستند و به‌مرورزمان می‌توانید آن‌ها را یاد بگیرید. اگرچه مهارت‌های مطبداری در دانشکده‌ها آن‌طور که بایدوشاید آموزش داده نمی‌شوند ولی روزگاری که در این راه سپری می‌کنید استاد و معلم ارزندهٔ شما خواهد بود. (هر که ناموخت از گذشت روزگار – نیز ناموزد به هیچ آموزگار!)